ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΩΝ

    

ΤΙ  ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ  ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ ΓΙΑ ΝΑ   ΓΙΝΕΙΣ ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ;               

 (Β ΜΕΡΟΣ)

        Συνέχεια...

5.       ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ: Μια καλή ομάδα ξεκινά από έναν καλό τερματοφύλακα. Τα εμφανή στοιχεία που χρειάζεται αυτός να έχει(τεχνική, φυσική κατάσταση, σωματοδομή), είναι εξίσου σημαντικό να συνοδεύονται και από ένα σύνολο ψυχικών προσόντων.  Πιο αναλυτικά, χαρακτηριστικά όπως η προσωπικότητα, ο δυναμισμός, οι ηγετικές ικανότητες, η απουσία φόβου και η ικανότητα να ξεπερνά δυσκολίες και αρνητικά γεγονότα, αξιολογούνται ως αρετές ουσιαστικά χρήσιμες και απαραίτητες για έναν τερματοφύλακα, έτσι ώστε αυτός να αγωνιστεί σε επίπεδο υψηλών απαιτήσεων. ‘Όλα τα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται και αποτυπώνονται πλήρως στη λέξη ψυχή. Ένας ψυχωμένος με ΄δυνατή΄ καρδιά γκολκήπερ αποτελεί τη γεννήτρια που βάζει μπροστά τη μηχανή της ομάδος.

6.       ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ: Λόγω των πολλών και ποικίλων αρμοδιοτήτων που έχει ο τερματοφύλακας σε ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, είναι ζωτικής σημασίας γι΄αυτόν να έχει την ικανότητα της γρήγορης σκέψης, της επιλογής αποφάσεων και της πρωτοβουλίας. Προσοχή, αυτοσυγκέντρωση, υψηλή αντίληψη με έμφαση στο ΄διάβασμα΄ και την πρόβλεψη των φάσεων είναι εφόδια καίρια και πολύτιμα. Η συγκέντρωση βοηθά τον τερματοφύλακα να έχει προσήλωση στο στόχο και να επιλέγει πάντα τη σωστή λύση στην κατάλληλη στιγμή. Θέλουμε τον τερματοφύλακα ευφυή και εύστροφο και αυτό να αποτυπώνεται στο χορτάρι με τις επιλογές του.

7.       ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΠΟΔΙΑ(ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ=1^ος ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ): Από τη στιγμή που τροποποιήθηκε ο κανονισμός παιχνιδιού ως προς το αν μπορεί ο τερματοφύλακας να παίξει(πιάσει) τη μπάλα με τα χέρια μετά από επιστροφή της από συμπαίκτη, το ποδόσφαιρο άλλαξε. Ο τερματοφύλακας από το σημείο εκείνο και μετά θεωρείται ξεκάθαρα παίκτης πεδιάς, όσον αφορά το επιθετικό κομμάτι και την ανάπτυξη της ομάδος. Από μία σωστή μεταβίβαση του τερματοφύλακα στο σωστό χρόνο μπορεί να ξεκινήσει ένα γκολ. Το σύγχρονο ποδόσφαιρο επιζητά ικανούς με τα πόδια τερματοφύλακες και καθήκον του προπονητή τερματοφυλάκων αποτελεί να τους εκπαιδεύει διεξοδικά και με ποικίλους τρόπους για να αναπτύσσουν και να βελτιώνουν τη δεξιότητα τους αυτή. Κοντινές και μακρυνές πάσες(σε όλες τους τις μορφές-συρτά, ψηλά, ελεύθερα κτυπήματα, βολέ και dropkicks, πλα΄ι΄νά βολέ και dropkicks, κτυπήματα με έσω και έξω πόδι, κοφτά κτυπήματα και φυσικά κοντρόλ της μπάλας σε κάθε συνθήκη) πρέπει να είναι, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο, στην ημερήσια διάταξη κάθε προπονητικής μονάδος.

8.       ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ: Αν όλα τα παραπάνω θεωρούνται σημαντικά και απαραίτητα, αυτό που πραγματικά τα ενεργοποιεί και τα ενισχύει σε βαθμό που να κάνουν τη διαφορά είναι η προπόνηση. Πολλές επαναλήψεις, συχνή ανατροφοδότηση, επαναλήψεις με ίδιες αλλά κυρίως με διαφορετικές παραλλαγές και ασκήσεις. Ένας βασικός κανόνας της κινητικής μάθησης αναφέρει πως μια καινούρια δεξιότητα μαθαίνεται και μια ήδη γνωστή εξελίσσεται και τελειοποιείται με τους εξής τρόπους: Α)Επανάληψη, Β)Ποικιλία ασκησιολογίου και Γ)Ανατροφοδότηση. Μέσω της προπόνησης όλοι βελτιώνονται, ανεξάρτητα σε τι ηλικία βρίσκονται. Η πεποίθηση του παρελθόντος ότι η τεχνική(κυρίως) ενός ποδοσφαιριστή δε βελτιώνεται ιδιαίτερα μετά το πέρας των 16 ετών είναι πλέον ξεπερασμένη. Σαφώς και οι σημαντικότερες ηλικίες είναι οι λεγόμενες και ΄χρυσές΄ ηλικίες από 9 ως 12 ετών κατά τη διάρκεια των οποίων η τεχνική αποκτάται και εκπαιδεύεται, αλλά βελτίωση μπορεί να εμφανιστεί και αργότερα.

Θέλοντας να θέσω μία ιεραρχία στα άνωθεν χαρακτηριστικά, ανάλογα με τη βαρύτητα τους και την προσωπική μου άποψη, θα έλεγα πως σε πρώτο πλάνο εμφανίζεται το ταλέντο και η σωματοδομή καθώς είναι το πρώτο που βλέπεις όταν παρατηρείς έναν τερματοφύλακα να αγωνίζεται. Ακολούθως έρχονται τα ψυχικά προσόντα και οι νοητικές ικανότητες και αμέσως μετά η τεχνική, η τακτική, η φυσική κατάσταση και το παιχνίδι με πόδια καθώς τα χαρακτηριστικά αυτά είναι επίκτητα. Τέλος όλα αυτά τοποθετούνται κάτω από τη σκέπη της καθημερινής προπόνηση και της τριβής με το αντικείμενο.(βλέπε εικόνα)

  

                                             

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΩΝ

  








ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ ΓΙΑ ΝΑ  ΓΙΝΕΙΣ ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ;

            Το ποδόσφαιρο του σήμερα σύμφωνα με τις επιταγές του marketing και της FIFA, έχει ως στόχο τη μεγαλύτερη παραγωγή θεάματος και την επίτευξη όλο και περισσοτέρων τερμάτων, έτσι ώστε το κοινό να ικανοποιεί τη δίψα του για το προ'ι'όν. Στην υπηρεσία αυτού του σκοπού έχουν με το πέρασμα των χρόνων επιστρατευτεί οι διαδοχικές αλλαγές κανονισμών που ευνοούν το επιθετικό παιχνίδι, αλλά και η τεχνολογία με τις συνεχώς ελαφρότερες μπάλες παιχνιδιού. Όλα αυτά καθιστούν τη δουλειά ενός τερματοφύλακα ιδιαίτερα δύσκολη και πολυσύνθετη.

            Ποιά στοιχεία χρειάζεται λοιπόν να έχει σήμερα κάποιος που θέλει να γίνει τερματοφύλακας; Η θέση είναι εξαιρετικά απαιτητική και για να μπορέσει κάποιος να ανταπεξέλθει είναι σημαντικό να διαθέτει μία σειρά από προσόντα και δεξιότητες, ώστε να αποκτήσει το προσωπικό αγωνιστικό του στυλ. Τα στοιχεία αυτά είναι: ΤΑΛΕΝΤΟ, ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗ, ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ,ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ, ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ και ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ. Πιο αναλυτικά:

1.       ΤΑΛΕΝΤΟ: Ως ταλέντο εννοούμε τον τερματοφύλακα εκείνο ο οποίος διαθέτει μία ανεξήγητη και έμφυτη ικανότητα να υπερασπίζεται την εστία του χρησιμοποιώντας κυρίως το ένστικτο του. Είναι η αρχή και οι πρώτες ενδείξεις για το αν ο ποδοσφαιριστής αυτός προορίζεται για τη θέση.

2.       ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Η σωματοδομή του τερματοφύλακα είναι ένα πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των ανθρώπων του ποδοσφαίρου. Είναι απαραίτητο ο τερματοφύλακας να είναι ψηλός, ή μήπως ο πιο κοντός τερματοφύλακας πλεονεκτεί λόγω μεγαλύτερης κινητικότητας και ευκινησίας; Λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις συνθήκες του σύγχρονου ποδοσφαίρου αλλά και της εξέλιξης του ανθρωπίνου είδους(βλέπε αυξημένο μ.ο ύψους σε σχέση με τις περασμένες δεκαετίες), το σωματικό ύψος είναι πλέον απαραίτητο για να αγωνιστεί ένας τερματοφύλακας σε υψηλό επίπεδο. Μεγαλύτερες ταχύτητες ανάπτυξης, αυξημένος ρυθμός και ταχύτερες μπάλες παιχνιδιού καθιστούν τον ψηλό τερματοφύλακα με μεγάλα άκρα αναγκαίο. Αν θα έπρεπε να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο ύψος ως βάση, τότε θα μπορούσαμε να πούμε πως ένας τερματοφύλακας με minimum ύψος τα 185εκ. θα ήταν ιδανικός. Όμως προσοχή! Το ότι είναι θεμιτό το σωματικό ύψος για τη θέση του τερματοφύλακα δε σημαίνει απαραίτητα πως ένας πιο κοντός δε μπορεί να τα καταφέρει και να επιβιώσει στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Απλώς στατιστικά οι πιθανότητες είναι υπέρ του ψηλού goalkeeper(και αυτό αποτελεί προσωπική άποψη και όχι κανόνα).

3.       ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ/ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ: Η τεχνική είναι κάτι που θα συνοδεύει έναν τερματοφύλακα σε όλη του την καριέρα, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό όλες οι τεχνικές ενέργειες να του διδαχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο και να τελειοποιηθούν. Μέχρι και την ηλικία των 15 ετών ο τερματοφύλακας πρέπει να έχει περάσει από τη διαδικασία της διδασκαλίας και της εκμάθησης, από εκεί και μετά ξεκινά ο δρόμος προς την τελειοποίηση. Αναφορικά με την ατομική τακτική του, ο τερματοφύλακας οφείλει να γνωρίζει τί ενέργειες πρέπει να κάνει και πότε να τις κάνει ανάλογα με τις ειδικές καταστάσεις και τις συνθήκες κάθε αγώνα. Δεν είναι ζητούμενο σε μικρές ηλικίες καθώς ο στόχος εκεί είναι διαφορετικός(μικρή σημασία στο αποτέλεσμα και έμφαση στις κοινωνικές προεκτάσεις του αθλήματος, όπως η συναδελφικότητα, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός κ.α).

4.       ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Στον όρο φυσική κατάσταση συμπεριλαμβάνονται τα στοιχεία της αντοχής, της δύναμης, της ταχύτητας και της ευλυγισίας. Ένας τερματοφύλακας οφείλει να έχει όλες αυτές τις ιδιότητες στο μέγιστο βαθμό.

      Ως αντοχή ορίζεται η ικανότητα του οργανισμού να αντιστέκεται στην κόπωση, διατηρώντας τα υψηλά standard απόδοσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο τερματοφύλακας από ένα σημείο και μετά ασκείται πιο εξειδικευμένα στο κομμάτι της αντοχής με δικές του ασκήσεις προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις της θέσης(ειδική αντοχή).

      Δύναμη είναι η ικανότητα του τερματοφύλακα να αντιστέκεται στις δυνάμεις που του ασκούνται, εσωτερικές και εξωτερικές. Για τον τερματοφύλακα το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα επαφής καθώς πολλές φορές κατά τη διάρκεια του αγώνα θα έρθει η στιγμή της μονομαχίας και της διεκδίκησης της μπάλας. Στο κομμάτι αυτό του παιχνιδιού ο τερματοφύλακας είναι μόνος αφού εκείνη τη στιγμή ακόμη και οι συμπαίκτες του είναι γι΄αυτόν εν δυνάμει αντίπαλοι.

      Ταχύτητα είναι η ικανότητα του αθλητή να ενεργεί αποτελεσματικά με τη μικρότερη δυνατή χρονική δαπάνη. Η ταχύτητα του τερματοφύλακα χωρίζεται σε δρομική, σκέψης, δράσης, αντίδρασης και ταχυδύναμη.

      Δρομική ταχύτητα: Το πόσο γρήγορα ένας τερματοφύλακας διανύει μια απόσταση.

      Ταχύτητα σκέψης: Η ταχύτητα με την οποία ο τερματοφύλακας επιλέγει με ποια δεξιότητα θα αντιμετωπίσει μια κατάσταση.    

      Ταχύτητα δράσης: Η ταχύτητα με την οποία ο τερματοφύλακας περνά από την επιλογή της δεξιότητας στην εφαρμογή της.       

      Ταχύτητα αντίδρασης: Η ταχύτητα με την οποία ο τερματοφύλακας αντιδρά στα ερεθίσματα(reflex).                                      

      Ταχυδύναμη: Η εκτέλεση μιας δεξιότητας με μεγάλη ισχύ και στον ταχύτερο δυνατό χρόνο. 

      Ευλυγισία είναι η ικανότητα του σώματος να εκτελεί δεξιότητες με μεγάλο εύρος κίνησης. Ο τερματοφύλακας έχει ως βασικό καθήκον να υπερασπιστεί την εστία του, μήκους 7,32μ και ύψους 2,44μ. Τα καθήκοντα του όμως δε περιορίζονται μόνο εκεί, αφού πρέπει να παίζει με επιτυχία και εκτός του τέρματος. Για να τα καταφέρει τα χαρακτηριστικά της ευλυγισίας και της ευκινησίας πρέπει να είναι ανεπτυγμένα σε μεγάλο βαθμό(ειδικά σε τερματοφύλακες με μεγάλο ύψος).

Συνεχίζεται…